د افغانستان په خوست ولایت کې يو شمېر خلک پر محلي سندرغاړو نيوکه لري چې په خپلو ځېنو سندرو کې ځوانان د نشه يي توکو استعمال ته هڅوي.
خوستوال له هنرمندانو او شاعرانو څخه غواړي چې د هغه څه له ویلو او لیکلو څخه ډډه وکړي چې مسقتیم یا غېرمستقيم په نشه يي توکو د ځوانانو د روږدي کېدو لامل کېږي.
یو شکایت دادی چې محلي سندرغاړي په ځېنو کنسرتونو، ودونو او د خوښۍ په مراسمو کې داسې سندرې وایې چې په هغو کې د نشه يي توکو نومونه او نور بیلابیل تعریفونه او بد صفتونه زمزمه کیږي.
د خوست ولایت اوسیدونکی اسماعیل ځدراڼ سندرغاړو ته په خطاب وایې: ”داسې څه وليکئ چې ټولنې ته ښه رنګ ورکړي، ځوانان د تعليم طرف ته متوجه کړئ، د اسلام طرف ته يې متوجه کړئ، د سپورت طرف ته يې متوجه کړئ او د وطن د خدمت طرف ته يې متوجه کړئ‟.
سندرغاړي هم مني چې ځينې ملګري یې په خپلو سندرو کې د مخدراتو نومونه اخلي او نشه يان په ښو او بدو صفتونو یادوي.
خوست میشتی سندرغاړی ماسټر چنيوال له ټولو سندرغاړو څخه غواړي چې د منفي پیغام لرونکو سندرو له ویلو څخه ډډه وکړي.
چنیوال وویل سندرغاړي دې "هر رنګ غزل چې وايې ودې وايې خو ځوانان دې د نشه يي توکو کارونې ته نه تشويقوي".
د خوست د اطلاعاتو او کلتور ریاست مسؤلین اندېښنه لري چې سندرو په خلکو په خاصه توګه ځوانانو کې اعتیاد زیات کړی دی.
د اطلاعاتو او کلتور رئيس محمد امين شاه الفت وایې چې د شته ستونزې د حل کولو لپاره یې د هنرمندانو له ټولنې سره کار پیل کړی دی.
د ښاغلي الفت په وینا سندرغاړي باید "د سولې، ورورولۍ او يووالي پيغام خلکو ته ورکړي‟.