د متحده ایالاتو جمهور رئیس جو بایډن یکشنبه جولای ۹ (چنګاښ۱۸) په پنځه ورځني سفر اروپا ته روان شو او ټاکل شوې چې لومړی به په بربتانیا کې د پاچا چارلز درېیم او صدراعظم ریشي سوناک سره ګوري.
تر لندن وروسته ښاغلی بایډن د ناټو د غړیو هیواونو د مشرانو په غونډې کې د ګډون لپاره لیتوانیا ته ځي او د سفر ورستی تمځای یې فنلنډ دی چې تازه د ناټو غړی شوی.
همدغه راز د ناټو په غونډې کې به د روسیې یرغل د ځواب ویلو لپاره د اوکراین سره د ملاتړ په ډیروالي او همدارنګه پدې سازمان کې د سویډین په غړیتوب وغږیږي.
د ناټو ۲۹ غړیو هیوادونو پدې سازمان کې د سویډن د غړیتوب ملاتړ کړی خو یوازې ترکیې او هنګري لا تر اوسه پدې هکله خپل مخالفت پای ته ندی رسولی.
د ترکیې جمهور رئیس تیره اوونۍ داسې نښه څرګنده ګړه چې ګواکې دا هیواد لا هم چمتو ندی سویډن د ناټو غړی شي.
ښاغلي اردوغان چې د کابینې غونډې څخه وروسته یې خبریالانو سره خبرې کولې وویل چې "سویډن لا هم باید د خپل کورنۍ کار بشپړولو لپاره ډیر څه وکړي".
اردوغان پخپلو خبرو کې یو ځل بیا د سویډن په پایتخت سټاکهولم کې د قرانکریم یوې نسخې سوځیدل وغندل او دا کړنه یې د مسلمانانو پر ضد د کرکې جرم وباله.
هغه زیاته کړه: "مونږ دا واضح کړې چې د ترهګریزو سازمانانو او اسلام څخه کرکې په خلاف ټینګه مبارزه کول زمونږ سرې کرښې دي. ټول باید پوه شي چې د ترکیې ملګرتیا د ترهګرۍ سره په ملاتړ او یا هغوي ته په ځای ورکولو نشي ګټل کیدی."
تمه کیږي چې د ناټو مشرانو په غونډې کې به ددې سازمان سره د اوکراین په یو ځای کیدو هم بحث وشي. د ترکیې جمهور رئیس تازه ویلي چې اوکراین د ناټو د غړیتوب مستحق دی.
خو بل پلو بیا د متحده ایالاتو جمهور رئیس جو بایډن ویلي چې د ناټو سره د اوکراین یو ځای کیدو د رایې اچونې غوښتنه د وخت نه مخکې خبر ده.
ښاغلي بایډن تیره اوونۍ د سي ان ان تلویزیوني شبکې سره په مرکې وویل چې اوکراین لا هم د ناټو غړیتوب تر لاسه کولو لپاره چمتو ندی او په ناټو کې هم پدې هکله غوڅ اکثریت نشته چې د دې پریکړې ملاتړ وکړي، په ځانګړې توګه چې هلته جګړه روانه ده.
بایډن زیاته کړه، " که جګړه روانه وي او اوکراین د ناټو غړی شي نو مونږ ټول په جګړې کې یو. مونږ به د روسیې سره په جګړې کې اوسو. "
د ناټو په منشور کې ویل شوي که د دې سازمان په یو غړي برید وشي، داسې ده لکه په ټول سازمان چې برید شوی وي او باید د برید دفاع وشي.
د اردوغان او بایډن لیدنه
د ترکیې جمهوري ریاست ویلي چې ټاکل شوې جمهور رئیس اردوغان د ناټو د غړیو هیوادونو د مشرانو غونډې په یوې جلا غونډې کې د متحده ایالاتو د جمهور رئیس جو بایډن سره وګوري.
د انقرې په اعلامیې کې ویل شوي چې په ناټو کې د اوکراین موقف، د ناټو په سازمان کې د سویډن غړیتوب او د امریکا لخوا ترکیې ته د اف -۱۶ جنګي جیټ الوتکو تر لاسه کول هغه څه دي چې دواړه مشران به پرې وغږیږي.
په اعلامیې کې د بایدڼ او اردوغان د ملاقات په هکله څه ندي ویل شوي.
د ترکیې جمهور رئیس به د ناټو د غونډې د پیل کیدو څخه وړاندې د سویډن د صدراعظم اولف کریسټرسن سره هم وګوري.
د سویډن صدراعظم هیله لري چې اردوغان ته قناعت ورکړي د ناټو په سازمان کې د دې هیواد غړیتوب سره خپل مخالفت پای ته ورسوي.