د لاس رسي وړ اتصالات

د ملګروملتونو امنیت شورا د ملکي فلسطینیانو په وژنه بیړنۍ غونډه کوي


په غزه کې صحي مسؤلان وایي،۵۸ فلسطینیان وژل شوي او ۲۷۰۰ زخمیان دي
په غزه کې صحي مسؤلان وایي،۵۸ فلسطینیان وژل شوي او ۲۷۰۰ زخمیان دي

په داسی وضعیت کې چې امریکا او اسرایل د تل ابیب نه بیت المقدس ته د امریکا د سفارت انتقال د سولې د تامین په نوم لمانځي، اسرایلي ځواکونو په غزه کې په مظاهره کوونکو حمله کړې لږترلږه پنځوس فلسطیني مظاهره کوونکي يي وژلي او په سلګونو نور يي زخیمان کړل.

د دوشنبې په ورځ(می۱۴) په بیت المقدس کې د امریکا د سفارت پرانستلو سره په سیمه او د نړۍ په نورو برخو کې مظاهرې وشوې او د بشري حقونو سازمان په غزه کې د وژنو د پلټنو غوښتنه کړې.

په بیت المقدس کې د امریکا سفارت په دوشنبې (می۱۴) پرانستل شو
په بیت المقدس کې د امریکا سفارت په دوشنبې (می۱۴) پرانستل شو

د دوشنبې ورځې راهیسې د اسرایلو په لویدیځه غاړه او د غزې په څڼډو کې د تاوتریخوالي ډکې مظاهرې پیلې شوي او اسرایلي عسکرو پری د اوښکي بهونکي ګاز په شمول حتی ‌ډزې کړي دي.

په غزه کې صحي مسؤلان وایي د پرون راهیسې تراوسه پدې مظاهرو کې نژدې شپیته (۵۸) فلسطینیان وژل شوي او څه کم دری زره(۲٫۷۰۰) زخمیان شوي دي.

د ملګروملتونو امنیت شورا نن سه شنبې(می۱۵) په غزه کې د اسرایلي نظامیانو لخوا د ملکي خلکو د وژنې په اړه بیړنۍ غونډه رابللې ده. د فرانسې، بریتانیې او د امریکا اکثریت ځواکمنو متحدینو، بیت المقدس ته د امریکا د سفارت په انتقال لدې امله سخت انتقادونه کړي چې وایي په سیمه کې د بی ثباتۍ سبب کیږي.

مظاهرې څه وخت پیلې شوې؟

په غزه کې فلسطینیانو د څو میاشتو راهیسې د هغو مهاجرینو د بیرته ستنیدنې د حقونو دپاره لاریونونه کول چې د اسرایل د جوړیدو راهیسې تر ننه په زور د خپلو سیمو نه وتلو ته مجبور کړل شوي وو. خو د دوشنبې په ورځ په بیت المقدس کې د امریکا د سفارت پرانستنه د اسرایل د خپلواکۍ د اویایمې کالیزې په ورځ وشوه داسی ورځ چې فلسطینیان د خپلې خاورې د لاسه ورکولو په غم کې وو او همدا د مظاهرو د قهر سبب شو.

اسرایلیان وایي دوئ باید د غزې او اسرایل ترمنځ سرحد ماتیدو مخه نیولی وی. او سپینه ماڼۍ د وژنو ټوله پړه په غزه کې د حماس ډلې په مشرانو اچوي. د سپینې ماڼۍ مطبوعاتي معاون راج شاه رسنیو ته وویل د حماس ډله عمدآ او په لوی لاس ددی عمل تحریکوونکې ده، خو اسرایل د خپلې دفاع حق لري.

اکثره فلسطیني مظاهره کوونکي د اسرایلو په ډزو کې وژل شوي
اکثره فلسطیني مظاهره کوونکي د اسرایلو په ډزو کې وژل شوي

خو ځنی امریکایان پوښتنه کوي چې یو منازعه یي ښار ته د امریکا د سفارت انتقال ته څه اړتیا وه؟

امریکايي منتقدین وایي بیت المقدس مطلق ویشل شوی ښار دی او اشغال ځپلی، ترڅنګ يي هلته ۳۷۰ زره فلسطینیان اوسیږي خو د اسرایلي ګاونډیانو په پرتلې د لمړنیو مدني حقونو څخه محروم دي.

بریتانیه او فرانسه هم د یوشمیر هغو منتقدینو په جمله کې دي چې وایي امریکا د نړیوالو او ملګروملتونو د امنیت شورا د پریکړو سرغړونه کړې. د ملګروملتونو د عمومي منشي د ویاند معاون فرحان حق د سه شنبې(می۱۵) وویل عمومي منشي پدې باور دی چې د بیت القمدس برخه لیک باید د ټولو اړخونو د موافقې په نتیجه کې معلوم شي.

په ژنیو کې د ملګروملتونو د بشري حقونو ادارې هم په غزه کې په مظاهره کوونکو ډزې کول وغندل. د ملګروملتونو د بشري حقونو د کمشنر ویاندې روینا شامداساني امریکاغږ ته وویل د بشري حقونو رئیس د نړیوالې ټولنې نه غوښتنه کوي چې د بشري حقونو دغو قربانیانو ته د عدالت غوښتنه وشي.

د امریکا او ناټو متحد ترکیه هم امریکا ملامتوي چې د سیمې بی ثباتي یی زیاته کړې. د ترکیې صدراعظم بنالي یلدیریم مطبوعاتوسره په خبرو کې وویل امریکا ځان د سیمې او نړۍ د امن کولو منځګړی ګڼي، خو پدې ډله ایزه وژنه کې خپله دخیله ده او دا کار هیڅ د منلو ندی.

او د روسیې د بهرنیوچارو وزیر د اسرایلیانو او فلسطینیانو ترمنځ د مذاکرو د پیل کیدو غوښتنه وکړه. سرګي لاوروف وایي روسیې په وار وار د داسی خبرو د کوربتوب دپاره پیشنهادونه کړي دي او یوځل بیا د داسی منځګړتوب وړاندیز کوي.

ولی د امریکا نوی سفارت – پوره په اسرایلو کې ندی؟

په بیت المقدس کې د امریکا د سفارت اوسنۍ ودانۍ په ۲۰۱۰ کې اخستل شوې
په بیت المقدس کې د امریکا د سفارت اوسنۍ ودانۍ په ۲۰۱۰ کې اخستل شوې

د اسرایلو دپاره د امریکا نوی سفارت په بیت المقدس کې د امریکا په هغه قونسلګري کې ځای پرځای شو چې په ۲۰۱۰د کې جوړه شوې. د دی قونسلګرۍ یوه برخه په داسی ساحه کې موقعیت لري چې واشنګټن يي د اسرایلو د خاورې په نوم په رسمیت نه پيژني. خو د امریکا خارجه وزارت پدې اړه وایي چې د سفارت یوه برخه یي د بیت المقدس په لویدیځه څڼډه کې ده.

فلسطینیان د بیت المقدس په ختیځ د خپل خپلواک هیواد د پایتخت په نوم دعوا لري
فلسطینیان د بیت المقدس په ختیځ د خپل خپلواک هیواد د پایتخت په نوم دعوا لري

دا هغه څڼډه ده چې ملګري ملتونه يي د اسرایل د ملکیت په نوم په رسمیت پیژني – خو پاتې ساحه بیا (صفري نقطه) ده چې د ۱۹۴۹ کال د اپریل په دریوشتمه د اسرایلیانو او اردنیانو د اوربند موافقې له مخې سرحد کې واقع او د هیڅچا د استوګنی ځای په نوم ثبت شوی. همدغه ساحه د ۱۹۴۹ کال د ژنیو د کنوانسیون د څلورمې پریکړې پراساس په ۱۹۰۷ د هاګ کنوانسیون کې د ملګروملتونو لخوا د اشغال شوی سیمې په نوم ثبت شوه. فلسطینیان د بیت المقدس په ختیځ د خپل خپلواک هیواد د پایتخت په نوم دعوا لري چې اسرایلیانو په ۱۹۶۷ کال کې د عرب اسرایلو په جګړه کې د اردنیانو نه ونیوله.

XS
SM
MD
LG