د حالاتو څارونکي وایي چې د اسلامي دولت ډلي یا داعش د سوریې او عراق تر منځ د سوریې تر کنټرول لاندي وروستۍ سرحدي تاڼه هم نیولې ده.
په برتانیه کې دیره د سوریې د آبزروېټري په نامه د بشري حقوقو مؤسسې ویلي دي چې د سوریې قواوي د الطنف د سرحدی تاڼې نه تښتیدلي دي او دغه سرحد یې جنگیالیو ته خوشي کړی دی.
دغو څارونکو ویلي دي چې داعش وروسته له هغه چې د پالمیرا یا تدمر لرغونی ښار یې ونیو، اوس د سوریې د تقریبا نیمایي برخي کنټرول تر لاسه کړی دی او د دې ښار د تقریبا ٢٠٠٠ کالو لرغوني آثار یې د خطر سره مخامخ کړیدي.
تدمر د نړۍ په میراثونو کې دی او د یونسکو له خوا یې ساتنه او حفاظت کیږي. د دغي ادارې رئیسي آیرینا باکووا، هغه د بشري تمدن د زیږیدو ځای بللی دی. هغې وویل چې که د اسلامي دولت ډله د دغه ښار لرغوني آثار تباه کړي، نو دا به «د بشریت یوه ستره ضایعه وي.»
دغو مبارزینو نړۍ د دې کال په سر کې هغه وخت په قهر او غوصه کړه چې د عراق د نمرود د ښار ورانو شویو تاریخي ځایونو ته یې بلدوزرونه ونیول او ټول یې محوه او نابود کړل، او په موصل کې یې هم ډیری قیمتي مجسمې ونړولې.
د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت نطاقي ماري هارف د پنجشنبې په ورځ وویل چې امریکا د سوریې د آبزروېټري د مؤسسې سره په دې باندي موافقه نه لري چې ویلي یې دي داعش د سوریې په نیمایي خاوري باندي کنټرول لري.
هغې دا هم وویل چې د امریکا حکومت د کانگرس د ځینو غړو هغه غوښتنه نه ده منلې چې ویلي یې دي امریکا دي په سوریه او عراق کې دا اوسنۍ ستراتیژي په داسي حال کې بدله کړي چې د اسلامي دولت ډله ډیره تیری کونکې شوې ده.
آغلې هارف وویل چې « د امریکا ستراتیژۍ د هغوی د قوماندې او کنټرول ځیني برخي اشغال کړي دي، د هغوی مخابراتي وسایل یې وران کړي دي، د هغوی مالي منابع یې هم له منځه وړي دي. ځکه نو زمو ستراتیژۍ د هغوی بودجې ته صدمه رسولې ده، د هغوې جنگیالي یې کم کړي دي او د زیاتو خارجي جنگیالیو په استخدامولو کې یې د هغوی لاري بندي کړي دي.»