انټي بیوټیکونه هغه درمل دي چې د ساري ناروغیو درملنې لپاره کارول کیږي، خو د هغو ناروغېو لپاره بیا ګټور نه دي چی لامل یې ویروسونه وي.
انټي بیوټیکونه باید یوازې د اړتیا په وخت او د ډاکټر په مشورې او لارښونې واخیستل شي او همدارنګه باید په خپلسر د هغې له خوړلو څخه په کلکه ډډه وشي.
انټي بیوټیکونه د باکټریایي ناروغیو د درملنې لپاره اغیزمن دي، خو د زکام، ریزش او نورو ناروغیو لپاره چې لاملو یې ویروس وي، کارول یې هیڅ ګټه نلري.
ټولې باکټریاوې مضرې نه دي او ځینې دا مایکروسکوپي ارګانیزمونه د ژوند په بقا او د انسان د روغتیا په ساتنې کې مهم رول لوبوي، خو ځینې باکتریاوې بیا د جدي او ژوند ګواښونکي ناروغیو لامل ګرځي.
انټي بیوټیکونه په بیلابیلو شکلونو نه یوازې د باکټریاو د ودې او تکثر مخه نیسي، بلکې د ساري ناروغیو د ودې مخه هم نیسي.
د انټي بيوټیک پر وړاندې د میکروبي مقاومت د مخنیوي لپاره، ډاکټران وړاندیز کوي چې ان د ځینو خفیف او لږ جدي ساري ناروغیو پرمهال د انټي بیوټیکونو اخیستل اړین نه دي.
د انټي بیوټیکونو غیر ضروري کارول نه یوازې دا چې ناروغ ته ګټه نه رسوي، بلکې د هغې جانبي عوارضو بدن ته جدي زیان رسوي، نو ځکه دا باید ډاکټر ووايي چې ایا ناروغ انټي بیوټیک ته اړتیا لري که نه.
د دې ټکې په پام کې نیولو سره، روغتیا پوهان پدې اند دي چې انټي بیوټیکونه باید یوازې هغه وخت تجویز شي کله چې ګټه یې د جانبي عوارضو څخه زیاته وي.
همدارنګه، بیلابیل انټي بیوټیکونه د بیلابیلو ناروغیو درملنې لپاره کارول کیږي، خو دا پدې مانا نه دي چې یو انټي بیوټیک کولی شي د ټولو ناروغیو د درملنې لپاره ګټور ثابت شي. دا توپیر یوازې ډاکتر د لابراتوار ازموینې او د ناروغ معاینې پر بنسټ کولای شي.
که چیرې یو ناروغ ته انټي بیوټیک ورکول کیږي، نو هغه باید دا درمل په بشپړ ډول او په هماغه ترتیب چې ډاکټر ورته لارښونه کړي، وخوري. همدارنګه دا درمل باید هیڅکله د نورو سره شریک نشي او یا هم د بلې ورځې لپاره ونه ساتل شي. دا په ډاکټر پوري اړه لري چې یو ناروغ باید څو ورځې او څو ځله انټي بیوټیک واخلي.
د بیلابیلو ناروغیو لپاره بیلا بیل انتي بیوټیکونه په مختلفو شکلونو، لکه د پیچکارۍ، ګولۍ او یا د ملهم په بڼه چمتو شوي دی او باید د ټاکل شوي میتود سره سم وکارول شي. پدې مانا چې د جلدي ناروغې لپاره تجویز شوي انټي بیوټیکونه باید د سترګو، پوزې او یا خولې انتاناتو لپاره ونه کارول شي.
ځینې انټي بیوټیکونه د حساسیت لامل کیږي، پداسې حالت کې ناروغ باید ژر تر ژره د ډاکټر سره اړیکه ونیسي. پدغسې پيښو کې ډاکټران ناروغ ته د بل انټي بیوټیک وړاندیز کوي. د انټي بیوټیکونو ترټولو عام حساسیت د پوستکي خارښت، کانګې او نس ناستې دی.
ځینې انټي بیوټیکونه، لکه پنسلین، چې د نړۍ په ډیرو هیوادونو کې نه کارول کیږي، کولی شي د شدید حساسیت لامل شي لکه د انافایلکتیک شاک او ان د مړینې لامل شي.
په ټولیزه توګه انټي بیوټیکونه باید په خپلسر او د ډاکټر له مشورې پرته ونه اخیستل شي، ځکه چې د دې درملو ناسم کارول د درملو پر وړاندې د میکروبونو د مقاومت لامل کیږي، په دې مانا چې میکروب له منځه نه ځي او لا پسې وده کوي.
د انټي بیوټیک پر وړاندې د میکروبونو مقاومت په نړۍ کې د عامې روغتیا لپاره یو ډیر جدي او عاجل ګواښ دی او د امریکا د متحدو ایالتونو د ناروغیو کنټرول او مخنیوي مرکز د احصایې له مخې دا وضعیت په ۲۰۱۹م کال کې په نړۍ کې د نږدې پنځه ملیون خلکو د مړینې لامل شوی دی.
فورم \ دبحث خونه