د روغتیا نړیوال سازمان (ډبلیو ایچ او) وایي، په افغانستان کې د ځینو خطرناکو ساري ناروغیو پېښې په وروستیو میاشتو کې د پام وړ کمې شوې دي، خو د تنفسي ناروغیو او شري په څېر ځینې نورې ناروغۍ لا هم په زیاتېدو دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوي (یوناما) د چهارشنبې په ورځ وویل چې نږدې ۱.۵ میلیونه افغانان د پام وړ معلولیت سره ژوند کوي، چې اکثره یې په هیواد کې د څه باندې څلورو لسیزو جګړو او شخړو له امله رامینځته شوي دي.
د ډسمبر لومړۍ نېټه د اېډز د نړېوالې مبارزې له ورځې سره برابره ده. اېډز، چې (د کسبي معافیت د نشتوالي سنډروم) بلل کېږي، یوه معافیتي ناروغي ده چې لامل یې د ایچاېوي ویروس دی.
په افغانستان کې د ماشومانو د ژغورنې اداره وايي چې په کونړ کې د زلزلې له کبله روغتونونو ته تللې لارې بندې شوې او بې ځایه شوې مېرمنې تر خیمو لاندې ماشومان زېږوي.
په چین کې د غړو د جبري راټولولو ستونزه له اوږدې مودې راهیسې د نړیوالې ټولنې لپاره یوه اندیښنه وه. د امریکا د استازو جرګې د می په میاشت کې د انسان د بدن د غړو جبري راټولولو د بندولو لپاره یو قانون تصویب کړ.
د روغتیا نړیوال سازمان (ډبیلو اچ او) وايي چې په افغانستان کې د ۲۰۲۴ کال د ډسمبر د۲۹ نېټې څخه نیولې د روان کال د مۍ تر ۱۷ نېټې پورې د شرې ناروغۍ له کبله ۳۵۷ کسان مړه شوي دي.
د مارچ ۱۴مه (کب ۲۴) د خوب د نړیوالې ورځې په توګه سږکال تر دې شعار لاندې نمانځل کیږي چې "د خوب روغتیا ته لومړیتوب ورکړئ."
د بې پولې ډاکټرانو سازمان (MSF) په افغانستان کې د شري د ناروغۍ د پیښو د زیاتیدو خبر ورکړی او ویلي دي چې په دغه هیواد کې هره ورځ لږ ترلږه یو ماشوم پر دغې ناروغۍ خپل ژوند له لاسه ورکوي.
د ماشومانو د ساتنې اداره (Save the Children)، د افغانستان په ګډون په یو شمیر هیوادونو کې د ماشومانو روغتیايي پروګرامونو لپاره بودیجې د پرې کیدو منفي اغیزو خبرداری ورکړی او ویلي دي چې افغانستان کې یې د ۳۲ روغتیايي کلینیکونو له ډلې ۱۸ تړل شوي او که بودیجه ترلاسه نکړي پاتې نور به هم بله میاشت وتړل شي.
د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) په افغانستان کې د تنفسي ناروغیو له امله د مړو شویو کسانو د شمیر د زیاتیدو خبر ورکړی او ویلي دي چې یوازې د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ په میاشت کې په دغه هیواد کې پر دغې ناروغۍ تر ۵۰۶ تنو پورې ناروغانو خپل ژوند له لاسه ور کړی دی.
د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د افغانستان په ۱۶ ولایتونو کې نن د دوشنبې په ورځ فبرورۍ ۲۴(کب شپږم) د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ ضد واکسین څلور ورځینی کمپاین پیل شوی دی.
د ملګرو ملتونو بشري مرستو همغږۍ ادارې (اوچا) د طالبانو د حکومت له لوري په طبي څانګو کې د افغان نجونو په زده کړو باندې د بندیزونو اغیزو ته په کتو ویلي چې په افغانستان کې د زېږون په مهال په هرو ۱۰۰زرو میندو کې یې ۶۰۰ مري.
نور پورته کول
