د ملګروملتونو عمومي منشي انتونیو ګوتیریش په دوحه کې د افغانستان د وضعیت په اړه د جوړیدونکي غونډې یو ورځ وړاندې یو ځل بیا په دغه هیواد کې د ښځو پر کار د لګیدلو محدودیتونو په لغوه کیدو ټینګار کړی دی.
د ملګروملتونو عمومي منشي انتونیو ګوتیریش د شنبې د ورځې ناوخته اپریل ۲۹ (ثور نهم) د خپل ټویټر په پاڼه د مرستو رسونې په چارو کې د ښځینه کارکوونکو ونډه خورا زیاته مهمه بللې او په افغانستان کې یې د طالبانو له خوا پر ښځو د لګیدلو محدودیتونو د لغوه کیدو غوښتنه کړې ده.
ښاغلي ګوتیریش لیکلي:" د ټولو هغو اقداماتو لغوه کیدل، چې د ښځو د کار حق محدودوي په افغانستان کې میلیونونو کسانو ته چې بشري مرستو ته اړتیا لري د مرستو په رسولو کې خورا زیات اهمیت لري. افغانستان په عاجل ډول اضطراري مرستو ته اړتیا لري. ددغو مرستو د رسولو په برخه کې د ډاډ ترلاسه کولو لپاره د ښځو ونډه ډیره زیاته مهمه ده".
Reversing all measures that restrict women’s rights to work is key to reaching the millions of people in Afghanistan that require humanitarian assistance.Afghans urgently need emergency aid.Women are essential to ensure it’s delivered. pic.twitter.com/CSY8JUXk3B
— António Guterres (@antonioguterres) April 29, 2023
د ملګروملتونو عمومي منشي دا څرګندونې په داسې حال کې کړي، چې په وروستیو اونیو کې د "طالبانو د رسمیت پیژندلو" په اړه د ښاغلي ګوتیریش د مرستیالې میرمن امینه محمد وروستیو څرګندونو ته د بشري حقونو د نړیوالو ادارو ترڅنګ په نړیواله کچه غبرګونونه ښودل شوي او د هغې څرګندونې یې غندلي دي.
د ښاغلي ګوتیریش دغو تازه څرګندونو ته د بشري حقونو د نړیوال سازمان " هیوم رایټ واچ" د ښځو د څانګې مشرې میرمن هیدربار غبرګون ښودلی او په دې یې خوښي ښودلې، چې د ملګروملتونو عمومي منشي د افغان میرمنو د حقونو په ملاتړ غږ اوچت کړی دی، خو د ښاغلی ګوتیریش له په جدي ډول ددې مسلې په مطرح کیدو یې شک ښودلی دی .
میرمن هیدر بار ویلي:" په دې خوشاله یم، چې انتونیو ګوتریش د افغان میرمنو د حقونو په اړه ټویټ کړی دی، خو دا مشکله ده، چې د هغه څرګندونې جدي وګڼل شي، کله چې په دوو ورځو کې انتونیو ګوتریش د یو هیواد د راتلوونکي په اړه ، چې په کې پر ښځو باندې بشپړ بندیز لګیدلی د یوې غونډې کوربتوب کوي ".
ټاکل شوې د ملګرو ملتونو عمومي منشي انتونیو ګوتیریش د دوشنبې او سه شنبې په ورځو د قطر په پایتخت دوحه کې د افغانستان د وضعیت د ارزولو لپاره د یوې غونډې کوربتوب وکړي.
ددې دمخه د بشري حقونو نړیوال سازمانونو او د افغان میرمنو د حقونو افغان فعالانو د دوحې په غونډه کې د ښځو په کم رنګه حضور باندې انتقادونه کړي و او په دې نړیواله غونډه کې یې د افغان میرمنو د ګډون غوښتنه کړې وه.
د ملګروملتونو عمومي منشي ویاند سټیفن دوجاریک ویلي، چې د دوحې په غونډه کې د طالبانو د رسمیت پیژندلو په مسله خبرې نه کیږي، بلکې ښاغلي دوجاریک په وینا د افغانستان د وضعیت لپاره د حل د لارې د لټولو په برخه کې د نړیوال تعامل د پیاوړي کیدو په سر خبرې کیږي.
ښاغلي دوجاریک جمعه اپریل ۲۸ (غوایي ۸) وویل چې غونډه د بشري حقونو او په ځانګړې توګه د میرمنو د حقونو، ټولشمول حکومت، د ترهګرۍ سره د مبارزې او مخدره موادو د قاچاقو سره د مبارزې په هکله د پیغامونو یووالی او شریکوالی دی.
ملګرو ملتونو ویاند همدرانګه وویل چې عمومي منشي د دوحې په غونډې کې طالبانو ته د ګډون بلنه نده ورکړې
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د طالبانو په رسمیت پيزندل د ملګروملتونو مسولیت ګڼي او د ملګروملتونو څخه د رسمیت پیژندلو د بهیر د بشپړیدو غوښتنه کوي. ښاغلي مجاهد امریکا غږ ته ویلي، چې د طالبانود حکومت رسمیت پيزندل به د هیوادونو ترمنځ پرتو ستونزو ته د حل په لټولو کې مرسته وکړي.
طالبان د ۲۰۲۱ میلادي کال د اګسټ په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د رسیدلو وروسته پر خلکو په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو د کار او تعلیم په ګډون په پرله پسې ډول محدودیتونه لګولي دي.
ددغو محدودیتو په لړ کې طالبانو حکومت په غیردولتي ادارو او د ملګروملتونو په دفترونو کې د افغان میرمنو په کار باندې بندیز لګولی دی.
طالبان د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې بیا واک ته ورسیدل خو تر اوسه د هغوي سرپرست حکومت هیڅ کوم هیواد یا ادارې په رسمیت ندی پیژندلی.